Czym jest badanie TSH?

TSH jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową i jest to ocena naszej przysadki, na ile mamy dużo hormonu tarczycy.

Jeśli dochodzi do obniżenia hormonu tarczycy jest sygnał z przysadki, żeby wiecej tych hormonów było (czyli TSH wzrasta).

W przypadku nadmiaru hormonów tarczycy TSH maleje. Jest to taki najczulszy wskaźnik nadmiaru lub niedoboru hormonu tarczycy.

Jakie czynniki wpływają na poziom TSH? Od czego zależy poziom TSH?

Bardzo dużo czynników wpływa na to TSH:

• przyjmowane leki
• obecność infekcji
• stan po infekcji
• okresy zdrowienia.

Np. osoby przyjmujące steroidy na stałe to TSH jest u nich niższe od samego leku.

TSH ma równiez rytm dobowy – rano jest niższe, przy pomiarach wieczornych – wyższe (nawet o wartość 1 czy 1,5).

Ciąza wpływa na TSH przez to, że z łożyska wydzielana jest popularna, mierzona w testach ciążowych beta-HCG. Ma ona i budowę podobną do TSH i działanie podobne do TSH, dlatego w ciąży są niższe normy. Ciężarna robiąca TSH może byc zadowolona, że jest w zakresie normy, ale  ono nie będzie w zakresie normy.

TSH zmienia się wraz z wiekiem.

Początkowo dzieci mają wyższe TSH, ono stopniowo z wiekiem spada i średnie wartości dla młodych ludzi wynoszą około 1. Wraz z wiekiem znów wzrastają.

Dla osób w podeszłym wieku przekroczenie TSH niekoniecznie wymaga leczenia. Np osoba majaca 80 lat i TSH 9 (które jest przekroczeniem normy) nie wymaga leczenia (przy wykluczeniu innych przyczyn).

Jak się przygotować do  badania TSH?

Nie trzeba specjalnego przygotowania do badania TSH. Ważne jest tylko, ze względu na rytm dobowy hormonu) zrobienie go na czczo. Przy zrobieniu TSH trzeba przeanalizować też, jakie leki się bierze – to będzie istotne dla lekarza endokrynologa, czy przyjmujemy aktualnie jakies leki, czy jesteśmy w ciaży, czy po przebyciu infekcji. Po prostu robiąc to badanie uwzględnić te rzeczy.

Jak często wykonywać badanie TSH?

Nie ma sensu robić tego badania za często, poniewaz TSH zmienia się w zakresie 6-8 tygodni. Oznacza to, że jeśli zmieniamy leczenie, znmienia się nasz stan lub dochodzi do interwencji to przysadka mózgowa potzrebuje czasu, by to TSH do zmienionych hormonów zaadaptować. Zbyt częste badanie zatem nie ma sensu  jeśli zmieniamy dawkę i oczekujemy jakiegos efaktu musimy odczekać 6-8 tygodni.

W przypadku stabilnych chorych wystarczy jedno badanie na rok / pół roku (ocenia to lekarz).

W ciąży badanie TSH wykonuje się co miesiąc. Jesli ciąża przebiega bez powikłań tarczycowych i wartości mamy prawidłowe można trodszkęrzadziej, ale zasada jest co miesiąc.

Dodatkowo warto zrobić TSH po porodzie, bo często dochodzi do poporodowych zaburzeń pracy tarczycy i wymaga to wiedzy i modyfikacji dawki jak i częstszych kontroli po porodzie.

Pozdrawiam serdecznie i do zobaczenia –
dr Marcin Żach – endokrynolog, Warszawa